Percepcja słuchowa jest bardzo złożonym procesem odbioru dźwięków, ich różnicowania, łączenia, zapamiętywania oraz analizowania. To nie tylko samo słyszenie, ale też odpowiedni odbiór tego, co dziecko słyszy. Percepcja słuchowa ma związek z rozwojem układu nerwowego. Do czego mogą prowadzić zaburzenia jej rozwoju i – przede wszystkim – jak ją ćwiczyć?
Co to jest percepcja słuchowa?
To, jak sprawnie dziecko słyszy, ma znaczenie nie tylko dla jego ogólnego rozwoju intelektualnego, ale – co może wydać się nieprawdopodobne – także dla rozwoju głosu i mowy! Jeśli maluch ma uszkodzony słuch (np. niedosłyszy), to oczywistym jest, że inaczej odbiera dźwięki, a przez to ma problemy z komunikowaniem się. Jednak zaburzenia percepcji słuchowej dotyczą także dzieci, u których nie stwierdzono niedosłuchu, a jednak mających trudności z mową, a przez to też wiele problemów emocjonalnych i społecznych, czasami również intelektualnych.
Słuch dziecka zależy od:
- słuchu fizjologicznego, czyli sprawnie działających narządów słuchu,
- słuchu fonematycznego (fonetyczny), czyli zdolności rozpoznawania i rozróżniania dźwięków,
- umiejętności wyodrębniania słyszanych dźwięków,
- właściwego scalania głosek, sylab i wyrazów
- pamięci słuchowej, czyli od tego, czy maluch potrafi zapamiętać ciąg wyrazów na przykład w piosence lub wierszyku.
Reasumując, od sprawnie działającego słuchu zależy to, czy dziecko poprawnie mówi, czy właściwie komunikuje się z otoczeniem. Percepcję słuchową można u dziecka stymulować – codzienny trening jest niezwykle skuteczny.
Kiedy zacząć ćwiczenia na percepcję słuchową?
Ćwiczenie percepcji słuchowej warto rozpocząć już w momencie, kiedy maluchy jeszcze nie mówią, ale za to chętnie się bawią. Dzięki codziennej stymulacji dziecko ma szansę na uniknięcie w przyszłości problemów z właściwą artykulacją wyrazów, nauką języków obcych i ogólnym porozumiewaniem się z innymi ludźmi.
Ważne! Motywacją do ćwiczeń z dzieckiem nie powinny być wyraźne zaburzenia percepcji słuchowej. Taki trening warto wykonywać także z maluchami, które nie mają żadnych kłopotów ze słuchem.
Rozwijanie percepcji słuchowej
Ćwiczenia słuchowe może wykonywać każda osoba, która zajmuje się dzieckiem i nie musi mieć do tego specjalnych uprawnień czy szerokiej wiedzy.
Trening słuchu fonetycznego można zacząć od klaskania w określonym rytmie (opiekun klaszcze 2, 3 razy, po czym dziecko musi to powtórzyć) czy też – w przypadku nieco starszych dzieci – nauki nazw zwierzątek (rodzic wymawia nazwę, dziecko powtarza). Pomocne w usprawnianiu percepcji słuchowej ćwiczenia to także wydawanie dźwięków zwierzątek w taki sposób, by maluch mógł dany dźwięk podporządkować konkretnemu obrazkowi.
Z kolei aby ćwiczyć pamięć słuchową, można zachęcić dziecko do nauki prostych wierszyków i rymowanek. Inną zabawą – która równie dobrze sprawdzi się podczas podróży – jest powtarzanie ciągu wyrazów. Przykładowo – zaczynamy od słowa pies, druga osoba dodaje do tego konia, a kolejna samochód; celem jest zapamiętanie serii różnych słów w tej samej kolejności.
Kiedy nie mamy akurat możliwości, by bawić się z dzieckiem, możemy podawać mu odpowiednie zabawki. Mogą być to zabawki muzyczne (np. bębenek czy cymbałki), które motywują do wystukiwania czy wygrywania rytmu i melodii, ale także edukacyjne – wiele z nich wydaje dźwięki, mówi czy śpiewa. Nawet kilkumiesięczne dzieci z chęcią naśladują, gugając lub gaworząc, dźwięki zwierząt, powtarzają melodie i wymawiają literki.
Zawsze jednak trzeba pamiętać o tym, że ćwiczenia słuchu fonematycznego są skuteczne wtedy, kiedy przynoszą wiele radości i zabawy, a nie kojarzą się ze żmudnym wykonywaniem zadań.
Komentarze
Dodaj komentarz